Người Nhật quả thật là những nghệ nhân bậc thầy khi luôn có cách để đưa những thứ bình thường nhất lên đến tầm nghệ thuật. Có lẽ sẽ không ít người vừa ngạc nhiên, vừa trầm trồ thán phục khi biết ở đây còn có một loại hình nghệ thuật đặc biệt là “chế biến” đồ ăn…. giả. Thậm chí, nghệ thuật làm đồ ăn giả còn nhanh chóng phát triển thành một ngành công nghiệp kếch sù, lan rộng ra các nước xung quanh như Trung Quốc và Đài Loan,… Đồ ăn giả không còn đơn thuần chỉ để bày tủ kính trước các cửa hàng mà còn đóng một vai trò nhất định trong kho tàng văn hóa đồ sộ của Nhật Bản.
Ẩm thực Nhật bản nổi tiếng với rất nhiều món ăn đa dạng. Vì vậy, có rất nhiều món ăn mà thực khách sẽ cảm thấy bối rối nếu lần đầu nghe tên. Để thực khách dễ dàng lựa chọn món ăn hơn, người Nhật bắt đầu làm các mẫu đồ ăn giả, bày bán trước các nhà hàng. Hơn nữa, nếu bày đồ ăn thật, chúng sẽ mau chóng ôi thiu, gây lãng phí. Ý tưởng này xuất phát từ những năm 1920, khi các công ty sản xuất mô hình bộ phận cơ thể người phục vụ cho mục đích nghiên cứu y học. Các mô hình này tốn rất nhiều thời gian để hoàn thành với chi phí không hề rẻ, đòi hỏi sự tinh tế của người nghệ nhân.
Trước kia chúng được làm từ sáp, ngày nay chúng thường được làm bằng nhựa. Các mẫu thức ăn nhựa thường được thủ công từ vinyl clorua và chế tác cẩn thận để trông giống như các món ăn thật sự. Trong quá trình đúc, các thành phần thường được cắt nhỏ, sau đó kết hợp lại tương tự như cách nấu thực tế, mang lại cảm giác thật và bắt mắt hơn. Những mô hình giống hệt đồ ăn thật này thực sự trở thành một làn sóng tại Nhật, tất cả thực khách đều công nhận, nhìn chúng hấp dẫn hơn rất nhiều so với những hình ảnh đồ ăn trong thực đơn, thậm chí nhiều người không tin những mô hình này hoàn toàn làm bằng nhựa và không thể ăn.
Sau đó, nghề thủ công này được nâng lên thành một hình thức nghệ thuật, các sản phẩm đẹp mắt bằng nhựa này đã được trưng bày tại những nơi như Bảo tàng Victoria và Bảo tàng Albert. Tại Nhật, có không ít cuộc thi làm món ăn giả được tổ chức, nơi những nghệ nhân được thỏa sức “nấu” món ăn với nhiều vật liệu khác nhau.
Những mô hình đẹp mắt này được các nhà hàng Nhật Bản trên khắp thế giới sử dụng, đem về một nguồn lợi nhuận không hề nhỏ cho các công ty sản xuất. Các chủ nhà hàng thường đặt hàng các nhà sản xuất những mô hình thức ăn khó phân biệt với đồ thật nên từng chi tiết trong món ăn giả đều rất được chú ý, từ chi tiết, kích thước, màu sắc, chất liệu, độ bóng trên nguyên liệu. Dần dần, ngành công nghiệp đồ ăn giả không chỉ cung cấp sản phẩm của mình cho các nhà hàng mà còn sản xuất móc chìa khóa, giá để điện thoại, đồ trang trí, đồ lưu niệm đẹp mắt.
Không nhất thiết phải đi tour du lịch Nhật Bản, bạn vẫn có thể bắt gặp những mô hình đẹp mắt này, thậm chí chảy nước dãi khi đi qua nhiều nhà hàng Nhật Bản tại khắp nơi trên thế giới đấy!
Đinh Thúy Ly
